Khổ – vô thường – vô ngã
Vô minh tạo ra tam giới, vì vô minh mà nhân loại hình thành, qua năm bẫy ánh sáng là ngũ uẩn để hình thành nên con người. Con người chịu sự chi phối của vô minh nên hình thành nghiệp, và do có nghiệp nên con người vào luân hồi.
Hành giả muốn thoát được sự chi phối của nghiệp thì phải dập tắt được ngũ độc, từ đó mà giải hóa các lớp ngũ uẩn để về lại với bản chất thật của mình là ánh sáng.
Nhưng vì bị vô minh chi phối quá lớn nên, hành giả bị dẫn dắt bởi sự hình thành nghiệp từ tâm phân biệt, tâm phân biệt chi phối hành giả với bản chất thật của vạn vật đó là: vô thường – khổ – vô ngã.
Việc dứt bỏ được tâm phân biệt đầu tiên qua mười phản ứng thế gian là: được – mất, đúng – sai, tốt – xấu, khen – chê, hi vọng – thất vọng sẽ xóa dần vọng tưởng và các ý niệm phân biệt của hành giả, đưa hành giả đến việc nhận ra được khổ – vô thường – vô ngã có ở trong mọi chúng sinh giúp hành giả có pháp thắng trí, đối diện với bản tâm của mình.
Hành giả nên biết rằng, mọi thứ xoay quanh nhân quả của hành giả vốn dĩ là vậy, vì vậy việc gặp phải các vấn đề về sự vật, sự việc diễn ra nên dùng pháp thắng trí để ứng xử. Mọi pháp đều khổ, vô thường, vô ngã, mọi pháp ở đây không phải chỉ những huyền thuật, tâm linh, mọi pháp là tất cả các sự vật, hiện tượng và tiến trình tâm lý cùng sự liên quan đều là pháp, là cái cây, cái nhà, con người, tia nắng, mặt trời, mặt trăng, vũ trụ… và quy luật tất yếu là mọi pháp đều mang tính khổ, vô thường, vô ngã… hiểu được điều này, hành giả sẽ tôn trọng dòng chảy nhân quả đang diễn ra quanh mình, và thấy rằng, mọi thứ sảy ra đều đáng sảy ra, nó có thể là những bài học để hành giả chiêm nghiệm để nhận ra khổ và muốn thoát khổ, việc cố gắng thay đổi sự vật sự việc của hành giả mà chính hành giả chưa vượt qua được vấn đề đó là vô ích, vì vậy, hãy tự đốt đuốc lên mà đi chứ đừng đốt đuốc cho người khác ( trừ bậc giác ngộ )…
Khi đã nhận ra được bản chất của pháp là khổ, vô thường và vô ngã, hành giả có cơ hội tiếp cận tới nhân quả, hiểu sâu sắc được nhân quả là dòng chảy vô cùng phức tạp sảy ra trong từng sát-na. Khi hiểu được nhân quả, tâm phân biệt hoàn toàn biến mất, đến lúc này, sự yêu thương mà hành giả có được mới là yêu thương thực sự, là bồ đề tâm, là tuệ…
